تشخیص و درمان اختلال یادگیری ریاضی در کودکان چگونه است؟

اختلال یادگیری به مفهوم عدم رشد کافی مهارت های خاص تحصیلی بوده که ناشی از بیماری جسمی یا عصبی نیستند. این کودکان از نظر هوش طبیعی هستند ولی در یک یا چند درس مشکل یادگیری داشته و در توانایی هایی همچون اختلال خواندن، اختلال نوشتن و یا رضایت کمتر از سطح توقع عمومی ظاهر می شوند. اختلال یادگیری ریاضی به ناتوانی در یادگیری و درک موضوعات مرتبط با ریاضی و مفاهیم آن اشاره دارد. در این مطلب به بررسی اختلالات ریاضی و علائم و راه های درمان آن اشاره شده است.

 

اختلال یادگیری به مفهوم عدم رشد کافی مهارت های خاص تحصیلی بوده که ناشی از بیماری جسمی یا عصبی نیستند. این کودکان از نظر هوش طبیعی هستند ولی در یک یا چند درس مشکل یادگیری داشته و در توانایی هایی همچون اختلال خواندن، اختلال نوشتن و یا رضایت کمتر از سطح توقع عمومی ظاهر می شوند. اختلال یادگیری ریاضی به ناتوانی در یادگیری و درک موضوعات مرتبط با ریاضی و مفاهیم آن اشاره دارد. در این مطلب به بررسی اختلالات ریاضی و علائم و راه های درمان آن اشاره شده است.

 

اختلال یادگیری ریاضی

اختلال یادگیری از جمله انواع اختلالات یادگیری محسوب می شود. اختلال یادگیری برای افرادی به کار برده می شود که از نظر سطح هوش و سطح سلامت جسمانی نرمال هستند ولی در فراگیری حوزه درسی خاصی همچون محاسبات ریاضی مشکل دارند و میزان این مشکل به اندازه ای است که در تحصیل و زندگی روزمره مرتبط با مهارت های ریاضی ایجاد اختلال می کند. اختلال یادگیری ریاضی معمولا موجب تاثیر در توانایی های شخص برای محاسبات ریاضی می شود. این اختلال دارای علائم و نشانه های مختلف بوده و در هر شخص متفاوت با دیگری بروز می کند.

 

شمارش اعداد

تشخیص اعداد

حفظ کردن جدول ضرب

درک مفاهیم ریاضیات

انجام محاسبات ریاضی

خواندن یا نوشتن افراد

درک کردن روابط فضایی

 

 

مهارت های تحت تاثیر اختلال یادگیری ریاضی

انجام محاسبات ریاضی

فردی که اختلال یادگیری ریاضی دارد، معمولا در فراگیری مهارت های اصلی که مرتبط با حافظه و مسائل شناختی هستند، با مشکلاتی مواجه می شود. به عنوان مثال در مطالعات مختلف دیده شده که دانش آموزانی که در یادگیری اعمال اصلی ریاضی با مشکل مواجه هستند در مقایسه با دانش آموزانی که دارای مهارت در زمینه انجام اعمال اصلی هستند، در زمینه انجام اعمال ریاضی، پیشرفت قابل قبولی نداشتند.

 

حل مسائل ریاضی

ممکن است دانش آموزی در تعدادی از فرآیند های مرتبط با صورت مساله های ریاضی همچون خواندن صورت مسئله یا استفاده از روشی برای حل آن مشکل داشته باشد. داشتن مشکل در هر کدام از این مهارت ها موجب شده که شخص در چگونگی تشخیص راه حل مساله دچار مشکل گردد.

 

قواعد روش های ریاضی

از قواعد ریاضی می توان به مراحل حل مسئله ریاضی همچون جمع، تفریق، ضرب و تقسیم اشاره کرد. دانش آموزانی که اختلال یادگیری ریاضی از این نوع دارند، دچار عقب ماندگی رشدی در یادگیری قواعد و روش های حل محاسبات و درک صورت مساله ها هستند. عقب ماندگی به این مفهوم است که دانش آموز در مقایسه با سایر هم سن و سالان خود، این قواعد و روش ها ره دیرتر می آموزد و کمک و یاری دیگران برای یادگیری ضروری است.

 

زبان ریاضی

تعدادی از افراد در درک زبان و اصطلاحات ریاضی (مانند بزرگتر از، کوچکتر از، مساوی و معادله) با مشکل مواجه هستند. مفهوم یک علامت یا اصطلاح ریاضی بر خلاف خواندن در جمله قابل حدس زدن نبوده و آگاهی از معانی هر کدام از علائم و اصطلاحات ریاضی برای درک مساله ها ضروری است.

 

ناتوانی ریاضی در سطوح مختلف کلاس

با جلو رفتن و سخت تر شدن برنامه درسی، این اختلال در سطح های متفاوت تحصیلی به شکل های مختلف دیده می شود. به عنوان مثال اطلاع از علائم و اصطلاحات تخصصی ریاضیات در برنامه های درسی سطوح بالاتر ریاضی ضروری است. اغلب مشکلات مرتبط به روش های شمارش، یادآوری سریع اعمال اصلی ریاضی و حل مسائل کلامی ریاضی در سطح های مختلف ادامه داشته و نیاز است که آموزش های بیشتری در این زمینه در اختیار فرد قرار گیرد.

 

علل اختلال یادگیری ریاضی

حافظه

مشکلات حافظه ای با به خاطر آوردن اعمال اصلی ریاضی مرتبط هستند. در سطوح پیشرفته مشکلات حافظه ای موجب شده که توانایی شخص در به یاد آوردن مراحل مورد نیاز حل مساله سخت تر، مراحل حل معادلات جبری و معانی علائم خاص کاهش یابد.

 

رشد شناختی

مشکلات رشد شناختی عموما باعث ضعف در درک صورت مساله ریاضی، درک ؟؟؟ عددی و به کارگیری شیوه های موثر شمارش می شود.

 

مشکلات بینایی-فضایی

از مشکلات ناشی از اختلالات بینایی-فضایی می توان به درج نامرتب اعداد در ستون ها در زمان محاسبه، عدم درک نقشه ها و هندسه و نا آگاهی از ارزش مکانی اعداد اشاره کرد.

 

درمان اختلال یادگیری ریاضی

در حال حاضر هیچ داروی خاصی جهت درمان اختلال یادگیری ریاضی کشف نشده ولی با انجام اقداماتی می توان به یادگیری شخص کمک کرد به نحوی که بتواند ریاضی را بیاموزد و در زندگی خود نیز آن را به کار ببرد.

 

انجام بازی های ریاضی

بازی های ریاضی با مرور مفاهیم و تمارین تاثیر زیادی دارند و کودکان در این بازی ها می توانند همه چیز را لمس کنند. از ریاضیات لمسی برای تدریس مفاهیم پایه (جمع، تفریق، ضرب و تقسیم) به کودکان استفاده می شود. به کار گیری این روش حتی برای کودکانی که در ریاضی ناتوان هستند نیز از دیگر روش ها مفیدتر است.

 

استفاده از روش های دیداری

در این روش فرد تلاش می کند که مسائل ریاضی را درک کرده و با رسم شکل و نمودار فهم خود را از مسائل بیشتر کند. بهتر است شخص با دقت مسائل را مطالعه کند و اطرافیان با صرف وقت بیشتر، آن را برای شخص بهتر تقسیم کنند.

 

خواندن با صدای بلند

در این روش فرد تلاش می کند که با صدای بلند مسائل را بخواند.

 

انجام مسائلی که قبلا حل شده اند

بهتر است که مسائلی که قبلا حل شده اند در اختیار کودک قرار گیرند تا بتواند روش های حل را ببیند و اعمال اصلی (جمع، تفریق، ضرب و تقسیم) را در زندگی روزمره به کار ببرد. یکی از اساسی ترین دروس در تمام مقاطع تحصیلی، ریاضی بوده که تا انتهای عمر همراه فرد است. بسیاری از افراد مشکل یادگیری درس ریاضی دارند و نمی توانند این درس را به خوبی درک نمایند. به این نوع مشکل اختلال ریاضی گفته می شود.

 

سندرم گرستمن، محاسبه ؟؟؟؟، اختلال مادرزادی در حساب، ناتوانی در حساب و اختلال رشدی در حساب از جمله اصطلاحات قبلی هستند که برای این اختلال به کار می رفت. این اختلال تا سال ۱۹۸۰ به عنوان یک اختلال روان پزشکی مطرح نبود و انتشار سومین ویرایش راهنمای آماری و تشخیصی در سال ۱۹۸۰ موجب طبقه بندی آن به عنوان یک مشکل روان پزشکی شد.

 

ادامه قسمت حافظه

زمانی که کودک وارد کلاس های بالاتر می شود، مشکلات حافظه ای موجب تاثیر بر ناتوانی کودک در یادآوری مراحل مورد نیاز مسائل سخت تر همچون مراحل حل معادلات جبری و یا معانی علائم خاص (s ,i, ؟) خواهد شد. در مواردی دیده شده که به والدین  می گوید که کودک شما این مسائل ریاضی را دیروز می دانست ولی امروز در به یاد آوردن آن ها مشکل دارد. والدین این کودکان در زمان کمک به خود برای انجام تکالیف ریاضی از ناتوانی او در به خاطر آوردن روش حل مسئله که دیروز تدریس شده، بسیار متعجب می شوند.

 

ادامه مشکلات بینایی - فضایی

بعضی از کودکان با مشاهده یک شکل هندسی، قادر نیستند آن را به شکل یک طرح همبسته درک کنند. این کودکان یک مربع را به صورت مربع نمی بینند و ممکن است آن را به شکل چهار خط ناپیوسته یا شش ضلعی و یا یک دایره تظاهر یابد. بعضی از کودکان دارای مشکل در زمینه ادراک بصری اعداد هستند. به عنوان مثال نمی توانند قسمت دندانه ۲ و ۶ را تشخیص دهند و ۷ و ۸ را یکی می بینند و گاهی ۴ و ۶ را به جای هم به کار می گیرند. به دلیل اختلال در درک روابط فضایی این کودکان قادر نیستند مشکل هندسی، اشکال اعداد و یا حروف را به خوبی کپی کنند.

 

در آموزش مفاهیم ریاضی به کودکان باید به رشد زیر ساخت ها و سازمان های کیفی ذهن (ساختارهای رشد شناختی) توجه کرد. به عبارت دیگر کودک برای درک مفاهیم ریاضی باید پایه های اساسی و پیش نیازها را به دست آورد تا به کمک آن ها بتواند استدلال نماید، در غیر این صورت یادگیری مفاهیم به شکل "طوطی وار" یا "از بر کردن" خواهد بود. به عنوان مثال در آموزش جمع و تفریق کودک باید بتواند جز به جز یا ادراک تک رابطه ای و مفهوم عدد را تشخیص دهد.

 

باید به این نکته توجه جدی داشت که در آموزش ریاضی با کودکان به جای "مصرف کننده" یا "از بر کننده" بودن ساخته های فکری بزرگتر ها باشند باید جهت درک و کشف روابط ریاضی، فرصت مناسب داشته باشند. به طور مثال در زمان آموزش ریاضی توسط معلم، اغلب کودکان به او گوش می دهند و می توانند آنچه که او تدریس کرده را نیز بازگو کنند اما این امر بیانگر یادگیری واقعی آنان نیست. برای اطمینان از درستی تفکر آنان و وجود پایه های ذهنی لازم بهتر است معلم از دانش آموز بخواهد چگونگی استدلال خود را برای حل مسائل با صدای بلند  بیان کند.

 

معلمان نقش بسیار مهمی در یادگیری کودکان دارند. یکی از موثرترین متدهای آموزشی، روش فعال در آموزش بوده که خود دانش آموز در آن نقش ایفا کننده دارد. به کار گیری این روش موجب شده که دانش آموز در بطن موضوع قرار بگیرد. برقراری ارتباطی منطقی و اصولی بین فعالیت های معلم و مفاهیم کتاب برای آموزش بهتر دانش آموزان ضروری است.

 

رابطه نیمکره های مغز با ریاضی

شیوع اختلال ریاضی در بین کودکان در سنین مدرسه با حدود ۶% گزارش شده است.

 

نیمکره راست مغز

این نیمکره مغز دارای قدرت حمل معما، خلاقیت و کشف کردن و جهت یابی حس لامسه و درک اشیا سه بعدی است. پردازش فرآیندهای ادراکی، تصور تجسم، خیال پردازی، شناخت رنگ ها و موسیقی و هنر مربوط به این بخش می شود. نیمکره راست مغز کلی نگر بوده و نخست کل را می بیند و سپس می تواند اجزا را تشخیص دهد. گفته می شود که اغلب سیاست مداران و هنرمندان راست مغز هستند.

 

نیمکره چپ مغز

این نیمکره از قدرت درک ریاضیات و فلسفه، نظم و طبقه بندی و پردازش اطلاعات برخوردار است. توجه به جزئیات و به یاد سپردن کلمات و اعداد جز وظایف این قسمت محسوب می شود. در مغز افراد ریاضی دان، فلاسفه و زبان شناسان این قسمت از مغز فعال تر است. پردازش فعالیت هایی همچون ریاضیات، زبان، منطق، حافظه، طبقه بندی تحلیل و توجه به جزئیات امور از دیگر وظایف این بخش به شمار می رود. باید به این نکته توجه داشت که برتری یک نیمکره از مغز بر دیگری به مفهوم عدم استفاده از نیمکره دیگر نبوده و بین هر دو ارتباط وجود داشته و شخصیت هر فرد از مجموع فعالیت دو نیمکره مغز ناشی می گردد.

 

اهداف آموزش ریاضی

اهداف پرورشی: از مهمترین وظایف آموزش ریاضی می توان تربیت دانش آموز را نام برد تا با کمک آن بتواند، مسائل زندگی خود را حل کند.

اهداف آموزشی: آشنایی دانش آموز با تکنیک های محاسباتی مورد نیاز در مدرسه و خارج مدرسه موجب شده که آن ها را در زندگی روزمره نیز به کار گیرد.

اهداف فرهنگی: ریاضی را بخشی از فرهنگ بشری به شمار می آورند و به همین دلیل فراگیری آن در زندگی ضرورت بسیاری دارد. ریاضی دانان و نوابغ کشورها، همیشه به عنوان الگو برای سایر کشورها قلمداد می شوند.

اهداف عاطفی: یادگیری ریاضی، فعالیت های ذهنی، تقویت حس کنجکاوی و حس ظرافت و ادراک را به دنبال دارد. موریس کلاین ریاضیات را به عنوان عالی ترین دستاورد فکری و اصیل ترین ابداع ذهن بشر عنوان می کند.

 

 

علل مشکلات ریاضی

عملکرد پایین هوش غیر کلامی (هوش عملی)

ضعف آموزشی در کلاس درس

نداشتن علاقه به درس ریاضی

ضعف در یک یا چند فرآیند روانی پایه همانند دقت، ادراک و حافظه

عدم وجود تثبیت غلبه ؟؟؟ مغز، کودکان بعضی از کارها را با قسمت راست بدن و تعداد دیگر را با سمت چپ انجام می دهند. به عنوان مثال با دست چپ می نویسد ولی توپ را با پای راست شوت می کند.

عوامل محیطی: از عوامل محیطی موثر می توان به خانواده، معلم، مکان آموزش، برگزاری کلاس های خصوصی، نبود امکانات کمک آموزشی برای تدریس ریاضی اشاره کرد.

عوامل بیوشیمیایی در زمان قبل، حین و بعد از تولد کودک

ناتوانی در هماهنگی چشم و دست

 

 

علائم اختلال ریاضی

شمارش طوطی وار: دانش آموز نمی تواند به خوبی اعداد را بشمارد.

عدم درک مفهوم عدد: به طور مثال دانش آموز از معنای عدد ۵ اطلاع ندارد، یعنی قادر نیست که ۵ مهره را جدا نماید.

عدم درک ارزش عددی: کودک نمی تواند تشخیص دهد که ۵ از ۶ بزرگتر است و یا خیر.

مشکل در کپی کردن اعداد: قادر نیست اعداد را رونویسی کند.

اشکال در انجام عملیات: گاهی دانش آموز هنوز در زمان عملیات از انگشتان کمک می گیرد و با پیشرفته تر شدن سطوح، مانند جمع های اعداد دو رقمی، مشکلات بیشتری دیده می شود.

مشکل در حل مسائل: در مواردی دانش آموز از عملیات ریاضی آگاهی دارد ولی نمی تواند مسائل ریاضی و روابط بین اجزا مساله را تشخیص دهد.

مشکل در درک زمان

مشکل در شمارش پول

 

 

اصطلاح دیس کلکولیا به ناتوانی شدید در یادگیری و استفاده از ریاضیات اشاره دارد‌. این اصطلاح مشابه دیس لکسیا به عنوان اختلال یادگیری مفاهیم ریاضیات و محاسبه همراه با کارکرد نامناسب سیستم عصبی مرکزی اشاره دارد‌‌‌. در واقع هر دو اصطلاح دیس لکسیا و دیس کلکولیا به مفهوم ناتوانی شدید با ضمنی پزشکی هستند. ناتوانی شدید در خواندن همراه با عملکرد بد عصبی دیس لکسیا گفته می شود و دیس کلکولیا به مفهوم ناتوانی شدید در ریاضیات با نقض در سیستم عصبی است.

 

درمان اختلال ریاضی

اولین قدم در درمان اختلال ریاضی این است که از طبیعی بودن کودک، اطمینان حاصل شود. اطمینان باید از لحاظ نداشتن عقب ماندگی ذهنی، ضایعه مغزی و بعد روانی باشد. افراد بزرگسال با افزایش سن و رشد با کسب تجارب می توانند مشکلات خود را حل کنند اما کودک فاقد این تجارب است. به طور مثال ممکن است کودک به شکل سینه خیز حرکت نکرده باشد و عدم تجربه این حرکت ممکن است مشکلاتی را برای یادگیری فرد ایجاد کند.

 

تمارین پیشنهادی برای دانش آموزان دارای اختلال ریاضی

انجام این تمارین توسط معلمان و والدین مانع از گسترش مشکل دانش آموز شده و گام های محکمی را در راه درمان فرد به وجود می آورد. برای آموزش مفهوم کم، زیاد، کوچک و بزرگ بهتر است تعدادی گردو یا لیمو عمانی انتخاب گردد و در ۲ گروه کم و زیاد تقسیم شوند و به کودک درباره آن ها آموزش داده شود و سپس دو گروه با هم مخلوط گردند و از کودک درخواست شود که آن ها را در دو گروه کم و زیاد قرار دهند. برای آموزش مفهوم کوچک و بزرگ بهتر است یک سیب کوچک و یک سیب بزرگ و یا میوه مشابه انتخاب گردد.

 

مفهوم زیر، رو، بالا، پایین

در این روش باید توپ هایی انتخاب شود و یک بار در قسمت زیر تخت و بار دیگر روی تخت قرار داده شوند و فرد آموزش دهنده همزمان با این کار، کلمه زیر یا رو تلفظ کند و از کودک نیز خاسته شود تا آن را تکرار کند تا زمانی که به خوبی این مفاهیم را بیاموزد. برای آموزش پایین و بالا بهتر است توپ توسط فرد آموزش دهنده یک بار بالا و بار دیگر پایین رفته و این کار تا زمانی نیاز است تکرار شود که این مفاهیم برای کودک قابل درک باشند.

 

مفهوم دور - نزدیک

باید برای این روش از کودک درخواست شود که اشیا نزدیک خود را نام برده و بار دیگر اشیایی که در فاصله دورتر هستند را اشاره کند.

 

مفهوم جلو - عقب

در این روش معمولا یک وسیله همچون ماشین پلاستیکی انتخاب شده و توسط فرد به جلو و عقب برده می شود و باید همزمان واژه های جلو و عقب نیز تکرار شوند تا کودک با تکرار این کار این مفاهیم را بیاموزد.

 

مفهوم عمق یا گودی

بهتر است به کودک اجازه ماسه بازی داده شود تا با استفاده از ماسه نرم و خیس و وسایلی همچون قاشق کوچک و قاشق بزرگ و قوطی، با زیر و رو کردن ماسه ها مفاهیم مرتبط با عمق را بیاموزد. در اختیار گذاشتن خمیر برای کودک موجب شده که گودی های مختلف را درست کند.

 

مفهوم کوتاه - بلند

برای یادگیری این مفاهیم، معلم می تواند رو به روی آینه در کنار دانش آموز بایستد و با نگاه به آینه، قد آن ها را مقایسه کند.

 

مفهوم خط کشیدن

خط کشیدن بر روی ماسه ها با یک چوب به آموزش این مفهوم کمک فراوانی می کند.

 

مفهوم یک و بیش از یک

بازی با مهره ها و برداشتن یک مهره و سپس چند مهره موجب فراگیری مفهوم یک و بیش از یک به کودک می شود.

 

مفهوم شناسایی جهات مختلف

در کتاب های کودکان تمارین رنگ آموزی موجود هست که معلم می تواند از دانش آموز بخواهد اشکال سمت راست را رنگ کند.

 

مفهوم ردیف بندی

استفاده از تمارین، ردیف کردن مهره ها، حلقه ها و... بر اساس سایز و اندازه به درک این مفهوم کمک می کند.

 

مفهوم رسم اشکال هندسی

معلم باید برای آموزش این مفهوم از دانش آموز بخواهد که مثلث، مربع و مستطیل را ترسیم کند.

 

مفهوم شمارش اعداد

برای تسلط بر شمارش اعداد، دانش آموز باید اعداد را از ۱ تا ۱۰ شمرده و سپس آن ها را معکوس بشمارد‌.

 

مفهوم پول

تشویق دانش آموز برای معامله تاثیر مثبتی دارد.

 

مفهوم اندازه

برای آموزش این مفهوم می توان به کودک تعدادی نی نوشابه با اندازه های مختلف داده شود و او آن ها را بر اساس اندازه ردیف نماید.

 

مفهوم مساحت

در اختیار قرار دادن اشکال هندسی برای کودک و مرتب کردن آن ها از کم ترین سطح به بیشترین سطح موجب آموزش این مفهوم می شود.

 

مفهوم وزن

برای آشنایی با مفهوم وزن، بهتر است یک ترازو ساده برای وزن کردن اسباب بازی به کودک داده شود تا این مفهوم را به خوبی درک کند.

 

مفهوم مساوی

برقراری تناظر بین تعدادی از تصاویر و یا قرار دادن تعدادی قاشق در برابر تعدادی برابر بشقاب موجب درک مفهوم مساوی برای کودک می شود.

 

مفهوم جمع و تفریق

معلم می تواند با طرح مسائلی، جمع و تفریق را برای کودک ساده تر کند. مثل ۵ پتو داشتیم که یکی از آن ها گم شد، حالا چند پتو داریم؟

 

آموزش مناسب ریاضی

آموزش ضعیف، نادرست و همچنین ضعف مربیانی که خود به اندازه کافی معلومات رفتاری نداشتند از جمله عوامل اصلی در اختلال ریاضی محسوب می شوند. از دیگر عوامل می توان به نبود وسایل کمک آموزشی مناسب، غیبت های طولانی و مکرر دانش آموز اشاره کرد که موجب یادگیری نامناسب می شوند. گروهی معتقد هستند که آموزش درست هر دانش آموز مبتلا به ناتوانی یادگیری به سه عامل وابسته است:

 

آموزش درست و اصولی جهت یادگیری هر عمل

اختصاص دادن زمان کافی جهت تمرین و تسلط بر آن عمل

تشویق کافی برای رشد و تداوم آن عمل

 

 

نکات مهم درباره اختلال ریاضی در کودکان

●برای آموزش مفاهیم ریاضی باید اشیا واقعی و مواد قابل لمس و مشاهده را به کار برد. به عنوان مثال از مهره، ژتون، نخود و... باید برای درک مفهوم اعداد استفاده گردد تا کودک بتواند با لمس کردن آن ها شمارش کرده و به گروه های مختلف تقسیم نماید.

 

●پس از آموزش مفاهیم با کمک ملموس، کودک باید بتواند تصاویر اشیا را نیز شمرده و مراحل ذکر شده را در این سطح انجام دهد. استفاده از وسایل کمک آموزشی متنوع همچون خمیر، گل رس، ماسه به تسهیل درک مفاهیم مربوط به ریاضیات کمک فراوانی می کند. برای دانش آموزانی که دچار مشکلات در زمینه هماهنگی حرکتی مرتبط با عضلات بزرگ یا ظریف، عدم توجه و تمرکز، ضعف در حافظه، ادراک بینایی، شنوایی و... هستند باید در کنار باز پروری مشکلات ریاضی، فعالیت های مناسب جهت تقویت این امور صورت گیرد.

 

رفع اشکال در مهارت های محاسباتی پایه

برخی از مشکلات ریاضی ناشی از وجود نقایص در مهارت های محاسباتی پایه هستند. ارزیابی مشکل دانش آموز باید با مراجعه به نقایص زیر بنایی در فرآیندهای یادگیری (عوامل کلامی، فضایی، ادراکی و حافظه) صورت گیرد. آموزش مهارت های محاسباتی پایه و همچون ضرب، جمع، تقسیم، کسر اعداد، اعشار و درصد برای دانش آموز دچار اختلال باید انجام گیرد.

 

رفع موانع توجه و دقت

برخی از دانش آموزان با اینکه در عملیات مربوط با ریاضی آگاهی کافی دارند به دلیل نداشتن توجه کافی، اشتباهاتی را مرتکب می شوند که کاهش نمره ریاضی آن ها را به دنبال دارد. در ادامه به چند مورد اشاره می شود:

 

عدم توجه به علامت ها

به دلیل توجه نداشتن به علامت ها، تفریق و جمع یا ضرب و تقسیم را به جای هم استفاده می کنند.

 

 

عدم دقت به ستون ها

بی دقتی در نوشتن یکان، دهگان و صدگان موجب می شود که عمل جمع یا تفریق را درست انجام ندهند.

 

عدم توجه به نوشتن کامل اعداد

برخی از دانش آموزان به دلیل عدم توجه کافی، عدد آخر را فراموش می کنند بنویسند و جواب کامل نوشته نمی شود.

 

جا انداختن اعداد

در هنگام جمع یا تفریق یکی از اعداد را جا می گذراند.

 

محاسبه نکردن

بدون اینکه محاسبه را انجام دهند، یک عدد را قرار می دهند.

 

اشتباه در محاورت نویسی

اعداد دو عملیات ریاضی که کنار هم نوشته اند، با هم اشتباه می گیرند. این گروه از دانش آموزان در حقیقت از عملیات مربوط به ریاضی اطلاع کافی دارند، اما توجه و دقت کافی ندارند، به همین دلیل انجام تمارین ریاضی و تدریس مجدد برای آن ها تاثیر ؟؟؟ نداشته و آن ها را منزله یک بیگاری می بینند و تا زمانی که کم دقتی آن ها رفع نگردد، در انجام تمارین جدید نیز مرتکب همان اشتباهات می شوند.

 

برای کودکی که رنگ ها را نمی شناسد

با استفاده از مهره های پلاستیکی، جعبه مداد رنگی و‌... باید کودک را با رنگ های اصلی سپس رنگ های فرعی آشنا کرد. در این روش می توان اشکال مختلف را به ترتیب رنگ مرتب نمود.

 

عدم آشنایی با مفهوم صفر

در این تمرین می توان پنج پاکت آماده کرد و در یک پاکت ۴ عدد، در یک پاکت ۳ عدد، در یک پاکت ۲ عدد و دیگری یک عدد نی قرار گیرد و پاکت آخر خالی گذاشته شود. از کودک باید خواسته شود تا تعداد نی هر پاکت را بلند بیان کند و زمانی که به پاکت آخر رسید، نیاز است که پاسخ به او هدایت شود تا عدد صفر را اعلام کند.

 

از جمله تمارین حرکتی برای افزایش دقت می توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

قدم زدن به جلو، عقب، پهلو ها و پریدن اشاره کرد. برای تقویت دقت کودکان، راه رفتن ریتمیک و شمارش مستقیم و معکوس و پرتاب توپ به طرف شخص مقابل همراه با نام بردن، تنفس عمیق و گوش دادن به موسیقی، راه رفتن با چشم بسته و حدس محل اشیا، بستن چشم ها و یافتن راه تمرین مداد شمعی، حرکات چشم ها همراه با دنبال کردن نور چراغ قوه، چرخاندن توپ روی بدن

 

راه کارهای آموزشی برای درمان اختلالات ریاضی

باید مطالب درسی و مفاهیم هندسی با توجه به پایه تحصیلی به دانش آموزان تدریس شود.

تقویت بینایی با کمک تمارین مختلف

افزایش دقت و حساسیت شنوایی

به کار گیری پازل برای تقویت دقت و ادراک دانش آموزان

استفاده از ماز برای تقویت دقت، ادراک و هماهنگی

انجام پرتاب با حلقه برای هماهنگی چشم و دست و تقویت دقت

بازی با دارت جهت تقویت دقت

استفاده از اعداد مغناطیسی و چسباندن آن ها روی وایت برد

انجام تمارین آزمون فراستیک

ترسیم نقاشی و کپی کردن تصاویر و اعداد

قرار دادن مهره های رنگی در نخ برای افزایش دقت و تقویت توالی دیداری

تکمیل تصاویر ناقص برای تقویت ادراک، دقت و تجسم فضایی

عدد نویسی و شکل سازی به کمک خمیر بازی

مرتب کردن اشیا بر اساس شکل، اندازه و رنگ

بررسی تفاوت ها و تشابهات تصاویر و اشیا

متصل کردن نقطه چین های اعداد و تصاویر

انجام تمارین شناخت زمان (روز، ماه، سال و...)

بازی کردن با مینی بسکتبال برای افزایش دقت و هماهنگی چشم و دست

بیشتر بخوانید : تشخیص و درمان اختلال یادگیری ریاضی در کودکان چگونه است؟